۸ اشتباه رایج در روانکاری بلبرینگ ها

۸ خرابی رایج ناشی از روانکاری نادرست بلبرینگ ها 

بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی که به عنوان ستون فقرات دستگاه های دوار شناخته می شوند به روانکاری احتیاج دارند . بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی در طیف وسیعی از قطعات و دستگاه های صنعتی مانند پمپ های هیدرولیک ، گیربکس های صنعتی ، ماشین الات کشاورزی و … کاربرد دارند . در این مقاله به خرابی رایج ناشی از روانکاری نادرست بلبرینگ ها اشاره خواهیـــم کرد .

بطور کلی سازندگان بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی ، به هنگام ساخت آنهــا برای یک عمر مشخصی آنها را طراحی می کنند . [ مقاله نحوه محاسبه عمر بلبرینگ مطالعه شود ] اما شرایط کاری بلبرینگ ها همواره ایده آل نیست و شرایط محیطی ، انتخاب روانکار ، دمای کاری و …. مسائلی هستند که بر روی عمر بلبرینگ ها تاثیر می گذارند و سبب می شود عمر آنها کمتــر از عمر اسمی شان باشد . روانکاری نادرست بلبرینگ ها از مهمترین عوامل کاهش عمر بلبرینگ ها می باشد .

آنالیز های خرابی بلبرینگ ها که ناشی از روانکاری نادرست هستند 

بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی می تواند کارایی خودشان تا رسیدن عمرشان ، به عمر اسمی حفظ کنند بـه شرطی که در شرایط ORS که مخفف کلمه انگلیسی optimum reference state است و به معنای شرایط بهینه مرجع است کار کنند .

تحقیقات محققان فعال در حوزه روانکاری نشان داده است که در حدود ۴۲ درصد از خرابی بلبرینگ ها مربروط به ورود آلودگی به داخل بیرینگ می باشد . دقت داشتــه باشید این امار مربروط به بلبرینگ های شیار عمیق که دارای طوق آبند هستند نمی باشد ، بلبرینگ های شیار عمیق طوق دار به همراه گریس کافی عرضه می شوند پس لذا معمولاً آنها نیازی به روانکاری مجدد پیش از تمام شدن عمرشان نخواهند داشت .

امـــا با این وجود در بسیاری از مواقع انتخاب صحیح روانکار و ایجاد برنامه جامع نگهداری و مراقب از بلبرینگ ها سبب می شود مــا بتوانیــم از بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی با حداکثر عمر اسمی شان استفاده کنیــم . [ مقاله روانکاری بلبرینگ مطالعه شود ] 

پاسخ به سوالات در خصوص روانکاری نادرست بلبرینگ ها 

زمانی که می خواهیم علت خرابی بلبرینگ را با استفاده از روش مد خرابی و تاثیر آن بر آنالیز ها یا FMEA که مخفف کلمه انگلیسی failure modes and effects analysis است بررسی کنیم . [ برای اطلاعات بیشتر مقاله آشنایی با انواع عیوب و خرابی بلبرینگ ها را مطالعه کنیــد ] تعدادی سوال بــه شرح زیر مطرح می شوند که باید به آن ها پاسخ بدهــیم .

۱) کاربرد بلبرینگ یا رولبرینگ چیست ؟

۲) قطعه یا دستگاه صنعتی که دارای بلبرینگ می باشد چقدر برای ما دارای اهمیت است ؟

۳) اثرات جانبی خراب شدن بلبرینگ یا رولبرینگ برای ما چه می تواند باشد ؟

۴) شدت اثرات جانبی خراب شدن بلبرینگ یا رولبرینگ برای ما چه می تواند باشد ؟

۵) مکانیزم خراب شدن بلبرینگ در اثر اتفاق افتادن چه پدیده ایی است ؟

۶) احتمال تشخیص دادن زود هنگام عیب قبل از خراب شدن بلبرینگ برای ما چقدر است ؟

با پاسخ دادن به سوالات فوق و رتبه بندی کردن درجه اهمیت هر کدام قادر خواهیــم بود که بهترین برنامه جامع نگهداری بلبرینگ ها را تدوین کنیــم . و عامل روانکاری نادرست بلبرینگ ها را پیدا کنیم .

اهمیت روانکاری و رابطه آن با خرابی رایج ناشی از روانکاری نادرست بلبرینگ ها 

طبق نتایج تحقیقات بدست آمده بیشتر از ۴۰ درصد خرابی های بلبرینگ مربوط به مسئله روانکاری می باشد ، لذا احتمالاً برای خوانندگان عزیز قابل تصور است که با روانکاری نادرست بلبرینگ ها چه خسارت های مالی به ما تحمیل می شود .

بیایید از جنبــه دیگر به اهمیت روانکاری نگاهی بیاندازیم ، در بلبرینگ ها معمولاً فیلم روانکار بسیار نازک و در حد میکرون (میکرومتر) می باشد و هنگامی که بلبرینگ در قطعه صنعتی ایفای نقش می کند تنش های اعمال شده می تواند گاهی بیشتر از ۵۰۰/۰۰۰ PSI  باشد . 

لذا اگر که روانکار مورد استفاده توسط هرگونه از آلودگی از قبیل کثیفی ، رطوبت و … آلوده بشود بعلت اینکه فیلم روانکار دیگر به درستی نمی تواند وظیفه خود را انجام بدهد بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی دچار سایش خواهند شد که سبب کاهش جدی عمر بلبرینگ ها خواهد شد .

انواع اشتباهات در روانکاری نادرست بلبرینگ ها 

۱) استفاده از روانکار نامناسب

برای انتخاب روانکار مناسب باید مجموعه ایی از پارامترهای الزامی مانند ویسکوزیته لازم ، افزودنی های مورد نیاز و … را مد نظر قرار داد . [ مقاله روانکاری بلبرینگ ها مطالعه شود ] که این ویژگی باید با توجه به مشخصات بلبرینگ ، نوع آن ، سرعت و …. به درستی انتخاب شود . [ مقاله نحوه انتخاب بهترین روانکار برای بلبرینگ مطالعه شود ]

اگر این موارد به درستی رعایت نشود ، سبب خواهد شد روانکار بلبرینگ ( گریس یا روغن صنعتی ) به درستی نتواند ایفای وظیفه کند که سبب تخریب سریع بلبرینگ خواهد شد . 

۲) عدم استفاده کافی از روانکار

برای روانکاری بلبرینگ ها با گریس ، باید در نظر داشت که یک مقدار مشخص از گریس را برای روانکاری باید استفاده کرد و کم یـــا زیاد استفاده کردن از گریس هر دو مضر است [ مقاله افراط یا تفریط در روانکاری ،کدام خطرناک تر است؟! مطالعه شود ]

مکانیزم تخریب بلبرینگ در اثر عدم استفاده کافی از روانکار ، سبب به وجود آمدن زنجیره ایی از اتفاقات خواهد شد که در ابتدا دمای بیرینگ به علت عدم استفاده کافی از روانکار بالا می رود و این افزایش دما سبب کاهش ویسکوزیته روانکار و خارج شد آن از بین سطوح و به وجود آمدن سایش فلز با فلز در بلبرینگ یا رولبرینگ خواهد شد .

۳) استفاده از روانکار بیش از حد

همانطور که اشاره شد استفاده کمتر از حد نیاز و بیشتر از حد نیــاز از گریس هر دو سبب آسیب زدن به بلبرینگ ها و رولبرینگ های صنعتی می شوند . استفاده بیشتر از حد نیــاز از گریس سبب می شود که بلبرینگ برای غلبه بر اصطجاک سیال نیاز به مصرف توان بیشتری داشته باشد که خود سبب بالا رفتن دما و زنجیره ایی از اتفاقات ثانویه مانند از دست رفتن خاصیت گریس و …. خواهد شد .