شاخص ویسکوزیته چیست و چرا مهم است ؟

شاخص ویسکوزیته چیست و چرا مهم است ؟

شاخص ویسکوزیته یا VI که مخفف کلمه انگلیسی Viscosity Index است یکی از مهمترین پارامتر های انتخاب روغن صنعتی می باشد . نادیده گرفتن شاخص ویسکوزیته در انتخاب روغن صنعتی و روانکار صنعتی می تواند مشکلات عدیده ایی را به همراه داشته باشد .

ویسکوزیته روغن صنعتی و روانکار های صنعتی را با توجه به ساختار مولکولی آن از نقطه نظر طول زنجیره هیدروکربن می سنجند . هر چه طول زنجیره هیدروکربن بلندتر باشد به علت وجود اصطجاک بین مولکولی برای حرکت مولکول ها ، مقدار  ویسکوزیته ماده بیشتر می باشد .

اهمیت شاخص ویسکوزیته یا VI ، در روانکاری مربوط به تعیین حداقل ضخامت فیلم روغن برای جلوگیری از سایش فلز با فلز می باشد .

همانطور که احتمالاً می دانید ویسکوزیته با دما رابطه عکس دارد . به عبارت دیگر هرچه دما بالاتر برود میزان ویسکوزیته کاهش می یابد و بالعکس . لذا برای منظور سنجش ویسکوزیته یا گرانروی در یک دمای مشخص انجام می شود که به صورت قراردادی تعین شده است و در ادامه با آنهـا بیشتر آشنا می شویم .

اهمیت شاخص ویسکوزیته در تریبولوژی چیست ؟

تریبولوژی چیست ؟ تریبولوژی شاخه ایی از علم مهندسی است که به بررسی رفتار حرکت نسبی دو سطح نسبت به یکدیگر می پردازد . تریبولوژی به مطالعه کاربرد اصطحکاک ، روانکاری و سایش در حرکت بین سطوح می پردازد .

منحنی استریبک (Stribeck Curve) یکی از شناخته شده ترین منحنی های است که به بر مفهوم تریبولوژی (Tribology) پرداخته است . این منحنی نشان می دهد که اصطکاک بین دو سطح روانکاری شده یک رفتــار خطی ندارد بلکه متاثر از نیروی بارگذاری ، شاخص ویسکوزیته و سرعت دوران می باشد .

بین دو سطح روانکاری شده با استفاده از روانکاری سیال ، منحنی استریبک یک شاخص بدون بعد و ضریب به نام عدد هرسی (Hersey number) معرفی می کند که به صورت زیر تعریف می شود .

در رابطه فوق ، η ویسکوزیته دینامیکی سیال ، N سرعت سیال و P نیروی بارگذاری می باشد . اگر فرض شود در یک مجموعه کامل از یاتاقان به علاوه بلبرینگ یا رولبرینگ نیروی بارگذاری و ویسکوزیته سیال ثابت باشد می توان نشان داد که چگونه اصطکاک با افزایش سرعت تغییر می کند و شکل زیر نگـاه کنید که بر اساس آن روانکاری به ۳ دسته زیر تقسیــم بندی می شود .