آشنایی با نقطه عملکرد (Operating Point) در پمپ

آشنایی با نقطه عملکرد (Operating Point) در پمپ

آشنایی با نقطه عملکرد (Operating Point) در پمپ

نقطه عملکرد یا به انگلیسی Operating Point یا Duty Point، به نقطه تلاقی بین مشخصات پمپ و مشخصه سیستم پایپینگ (لوله کشی)، گفته می‌شود. یک پمپ همیشه باید در جای که منحنی‌های سیستم و پمپ یکدیگر را قطع می‌کنند، کار کند. به عبارت دیگر، نقطه عملکرد؛ نقطه تعادلی بین آنچه سیستم می‌خواهد و آنچه پمپ می‌تواند ارائه دهد می‌باشد.
مقاومت در برابر جریان سیال که شامل عواملی مانند: قطر لوله، طول و ناهمواری و همچنین هرگونه شیر یا اتصالات در سیستم می‌شود، بر نقطه عملکرد پمپ تاثیر می‌گذارد. اگر پمپ در خارج از نقطه عملکرد خود کار کند، می‌تواند منجر به کاهش راندمان، افزایش سایش و خرابی و آسیب احتمالی ناشی بروز پدیده کاویتاسیون به سیستم شود. بنابراین، مهم است که اطمینان حاصل شود که یک پمپ به درستی برای کاربرد خاص انتخاب شده است تا اطمینان حاصل شود که در نقطه عملکرد بهینه خود کار می‌کند.

نقطه عملکرد (Operating Point)

شکل زیر نقطه عملکرد یک پمپ گریز از مرکز را نشان می‌دهد. محل تلاقی منحنی مشخصه پمپ (منحنی H/Q) و منحنی مشخصه سیستم Hsys /Q، نقطه عملکرد پمپ است. منحنی H/Q مبتنی بر مشخصات پمپ و منحنی Hsys/Q مبتنی بر مشخصات سیستم پایپینگ (لوله کشی) است.

ایجاد تغییر در مشخصات پمپ (مانند: تغییر هندسه پمپ، تغییر سرعت چرخش پروانه و…. ) و مشخصات سیستم پایپینگ (مانند: افزودن شیرآلات پایپنگ، افزودن فیتینگ و…. ) موجب تغییر موقعیت نقطه عملکرد خواهد شد. برای درک بیشتر به سه مثال زیر توجه کنید.
۱) موقعیت نقطه عملکرد از B۱ به B۳ بر روی منحنی مشخصه سیستم Hsys/Q تغییر می‌کند، که ناشی از افزایش سرعت پمپ از n۱ به n۳ است.

بیشتر ببینید
کاویتاسیون (Cavitation) به زبان ساده

تغییر موقعیت نقطه عملکرد پمپ

۲) هنگامی که پمپ‌های گریز از مرکز با مشخصات یکسان، به طور موازی راه‌اندازی می‌شوند؛ موقعیت نقطه عملکرد از B۱ به B۳ در منحنی مشخصه سیستم Hsys/Q مطابق شکل زیر تغییر می‌کند.

تغییر موقعیت نقطه عملکرد پمپ ناشی از موازی بستن پمپ

۳) Hsys/Q تغییر می‌کند اما H/Q بدون تغییر باقی می‌ماند: منحنی مشخصه سیستم (Hsys/Q) ممکن است در حین کار در نتیجه افزایش تلفات هد (Head Losses) (مثلاً ناشی از باز و بسته شدن شیر‌آلات گلویی (شیر پروانه‌ای)، جرم گرفتگی لوله‌ها) یا تغییر در هد استاتیک (مثلاً نوسانات سطح سیال در مخازن) تغییر کند.
تغییر موقعیت نقطه عملیاتی از B۱ به B۳ در منحنی مشخصه پمپ H/Q در نتیجه افزایش شیرآلات گلویی، قابل مشاهده است.

تغییر موقعیت نقطه عملکرد پمپ در نتیجه افزایش شیر آلات گلویی

به این مقاله چقدر امتیاز می‌دهید؟

Rating 3.10 from 21 votes

رضا رستمی
ارسال دیدگاه