تنش مجاز در مخازن تحت فشار چه مقداری است؟

مقدار تنش مجاز در مخازن تحت فشار

در مقاله قبلی در مورد تحلیل تنش در مخازن تحت فشار صحبت و گفته شد یکی از موارد مهمی که باید در در بحث طراحی و ساخت مخازن تحت فشار به دقت و به درستی محاسبه شوند تعیین مقدار دقیق تنش موجود در مخزن است ، چرا که در غیر این صورت خطرات جدی مانند ترکیدن ناگهانی مخزن و …. مخزن را تهدید می کند.

حال سوالی که ممکن است برای علاقه مندان به بحث طراحی مخازن پیش بیایید این است که گام بعدی پس از تعیین مقدار تنش در مخازن چیست؟ در پاسخ باید گفت برای اینکه از اتفاقات ناگوار در مخزن جلوگیری شود باید حد مجاز برای تنش در مخزن در نظر گرفته شود و برای این بحث لازم می دانم کمی وارد بحث مقاومت مصالح بشوم.

مفاهیم حد مجاز تنش

هر ماده مهندسی که در صنعت کاربرد دارد دارای رفتار الاستیک و رفتار پلاستیک هستند . وقتی که ماده ایی تحت تنش قرار می گیرد دچار تغییر شکل می شود حال دو حالت پیش می آید :

۱) اگر پس از برداشتن تنش ماده به حالت اول برگردد یعنی رفتاری الاستیک داشته است.

۲) اگر تغییر شکل در ماده دائمی باشد گفته می شود که ماده یک رفتار پلاستیک از خود نشان داده است.

برای مواد مهندسی این رفتار تابع مقدار تنشی که به آنها وارد می شود است ، اگر این تنش کم باشد ماده رفتاری الاستیک از خود نشان می دهد یعنی پس از برداشتن نیرو ماده به شکل اولیه برمی گردد اما اگر تنش از حد مشخصی بالاتر برود ماده رفتار پلاستک از خود نشان می دهد یعنی در ماده تغییر شکل دائمی به وجود می آید.

از آنجایی که مرز بین رفتار پلاستیک و الاستیک مشخص نیست ، محققین بنا را بر این گذاشته اند چنانچه ماده تحت تنش قرار بگیرد و بیش از ۰.۲ ٪ (برای فولاد ها) تغییر شکل دائمی داشته باشد یعنی ماده وارد منطقه پلاستیک شده است.

در بحث ساخت قطعات و سازه های باید به نحوی طراحی انجام شود که قطعه وارد منطقه تغییر شکل دائمی یا منطقه پلاستیک نشود. برای این امر همواره باید مقدار تنش معادل کمتــر از استحکام تسلیم ماده باشد.